Przyszłość elektromobilności w Polsce - szanse i wyzwania

Elektromobilność w Polsce - stan obecny

Elektromobilność w Polsce, choć wciąż w początkowej fazie rozwoju, nabiera coraz większego tempa. Wraz z rosnącą świadomością ekologiczną, zaostrzającymi się normami emisji spalin oraz postępem technologicznym w dziedzinie baterii, pojazdy elektryczne stają się coraz bardziej atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych samochodów spalinowych.

Według danych Licznika Elektromobilności, prowadzonego przez Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego oraz Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych, na koniec czerwca 2023 roku w Polsce zarejestrowano łącznie ponad 50 tysięcy samochodów elektrycznych (BEV) i hybryd plug-in (PHEV). Choć liczba ta może wydawać się niewielka w porównaniu z całkowitą liczbą pojazdów na polskich drogach (około 25 milionów), dynamika wzrostu jest imponująca - około 40% rok do roku.

Infrastruktura ładowania - kluczowy element rozwoju

Jednym z największych wyzwań dla rozwoju elektromobilności w Polsce jest obecnie infrastruktura ładowania. Na koniec pierwszego półrocza 2023 w Polsce funkcjonowało około 2 800 ogólnodostępnych stacji ładowania, oferujących łącznie ponad 5 500 punktów ładowania. Dla porównania, tradycyjnych stacji paliw jest w Polsce około 7 800.

Dysproporcja ta jest jednak stopniowo niwelowana. Co miesiąc w Polsce przybywa kilkadziesiąt nowych stacji ładowania, a w planach są inwestycje, które mają znacząco zwiększyć ich liczbę w ciągu najbliższych lat.

Warto zauważyć, że kluczową rolę w rozwoju infrastruktury ładowania odgrywają zarówno podmioty publiczne, jak i prywatne. Do tych drugich należą m.in. sieci stacji paliw, które coraz częściej włączają ładowarki elektryczne do swojej oferty, tworząc kompleksowe huby energetyczne.

Typy stacji ładowania

Na rynku dostępne są różne typy stacji ładowania, różniące się mocą i czasem potrzebnym do naładowania pojazdu:

• Ładowarki wolne (AC) - o mocy do 11 kW, idealne do ładowania w domu lub w miejscu pracy, gdzie samochód stoi przez dłuższy czas
• Ładowarki przyspieszone (AC) - o mocy 22-43 kW, pozwalające na częściowe naładowanie baterii w ciągu 1-2 godzin
• Ładowarki szybkie (DC) - o mocy 50-150 kW, umożliwiające naładowanie baterii do 80% w ciągu 30-45 minut
• Ładowarki ultraszybkie (DC) - o mocy powyżej 150 kW, a nawet do 350 kW, pozwalające na naładowanie kompatybilnych pojazdów w kilkanaście minut

Rozmieszczenie stacji ładowania to kolejne wyzwanie. Obecnie koncentrują się one głównie w dużych miastach i wzdłuż głównych tras tranzytowych. Dla wielu potencjalnych użytkowników pojazdów elektrycznych mieszkających na obszarach mniej zurbanizowanych dostęp do infrastruktury ładowania może być utrudniony.

Bariery rozwoju elektromobilności w Polsce

Pomimo rosnącego zainteresowania pojazdami elektrycznymi, ich upowszechnienie w Polsce napotyka na szereg barier:

Wysoka cena zakupu

Samochody elektryczne są wciąż znacznie droższe od ich spalinowych odpowiedników. Choć różnica ta stopniowo się zmniejsza, wciąż stanowi istotną barierę dla wielu potencjalnych nabywców. Systemy dopłat i ulg podatkowych, które w wielu krajach europejskich skutecznie stymulują rynek, w Polsce są ograniczone i często niedostępne dla osób prywatnych.

Zasięg i "lęk przed rozładowaniem"

Choć współczesne pojazdy elektryczne oferują zasięg na poziomie 300-500 km, wielu kierowców wciąż obawia się sytuacji, w której bateria rozładuje się podczas podróży, a w pobliżu nie będzie dostępnej stacji ładowania. Ten "lęk przed rozładowaniem" (range anxiety) jest szczególnie silny w Polsce, gdzie sieć stacji ładowania jest wciąż w fazie rozwoju.

Czas ładowania

Nawet przy wykorzystaniu szybkich ładowarek, uzupełnienie energii w pojeździe elektrycznym trwa dłużej niż tankowanie tradycyjnego samochodu. Dla osób przyzwyczajonych do szybkiego tankowania i kontynuowania podróży, kilkudziesięciominutowe oczekiwanie na naładowanie baterii może być problematyczne.

Dostępność modeli

Choć oferta pojazdów elektrycznych na rynku stale się poszerza, wciąż jest ograniczona w porównaniu z samochodami spalinowymi, szczególnie w niższych segmentach cenowych.

Inicjatywy wspierające rozwój elektromobilności

Mimo istniejących barier, w Polsce podejmowanych jest wiele inicjatyw mających na celu popularyzację pojazdów elektrycznych i rozwój niezbędnej infrastruktury:

Program "Mój Elektryk"

Uruchomiony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej program dopłat do zakupu lub leasingu pojazdów elektrycznych. Program skierowany jest zarówno do osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.

Regulacje prawne

Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 2018 roku oraz jej późniejsze nowelizacje wprowadzają szereg zachęt dla użytkowników pojazdów elektrycznych, takich jak możliwość korzystania z buspasów czy bezpłatne parkowanie w strefach płatnego parkowania w wielu miastach.

Inwestycje w infrastrukturę

Zarówno podmioty publiczne, jak i prywatne inwestują w rozwój sieci stacji ładowania. Szczególnie aktywne są w tym zakresie sieci stacji paliw, które postrzegają elektromobilność jako szansę na dywersyfikację oferty.

Strefy Czystego Transportu

Wprowadzanie w największych miastach Stref Czystego Transportu, do których wjazd mają tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin, może dodatkowo stymulować popyt na pojazdy elektryczne.

Rola stacji paliw w rozwoju elektromobilności

Tradycyjne stacje paliw, takie jak sieć Risecsfrin, stoją przed wyzwaniem, ale i szansą, jaką niesie ze sobą rozwój elektromobilności. Zamiast postrzegać pojazdy elektryczne jako zagrożenie dla swojego podstawowego biznesu, coraz więcej sieci stacji paliw aktywnie inwestuje w infrastrukturę ładowania.

Stacja paliw przyszłości to już nie tylko miejsce, gdzie można zatankować benzynę czy olej napędowy, ale kompleksowy hub energetyczny, oferujący różne źródła energii dla pojazdów - od tradycyjnych paliw płynnych, przez LPG i CNG, po energię elektryczną, a w przyszłości być może także wodór.

Dodatkowo, dłuższy czas potrzebny na naładowanie pojazdu elektrycznego w porównaniu z tankowaniem tradycyjnego samochodu stwarza nowe możliwości biznesowe. Kierowcy oczekujący na naładowanie pojazdu chętniej skorzystają z dodatkowych usług oferowanych przez stację - od sklepu i gastronomii, po usługi typu myjnia czy drobne naprawy.

Sieć Risecsfrin aktywnie inwestuje w rozwój infrastruktury ładowania na swoich stacjach, oferując zarówno ładowarki szybkie (DC), jak i ultraszybkie, pozwalające na znaczące skrócenie czasu ładowania. Dodatkowo, stacje Risecsfrin oferują kierowcom pojazdów elektrycznych komfortowe strefy wypoczynku, gdzie mogą spędzić czas podczas ładowania pojazdu.

Perspektywy na przyszłość

Elektromobilność w Polsce, mimo istniejących barier, ma przed sobą obiecującą przyszłość. Czynniki takie jak:

• Postęp technologiczny, szczególnie w dziedzinie baterii
• Spadek cen pojazdów elektrycznych
• Rozwój infrastruktury ładowania
• Zmiany prawne i inicjatywy wspierające
• Rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa

sprawiają, że w perspektywie najbliższych lat można oczekiwać znaczącego wzrostu liczby pojazdów elektrycznych na polskich drogach.

Według prognoz Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, do 2030 roku po polskich drogach może jeździć nawet milion samochodów elektrycznych. Aby ten cel został osiągnięty, konieczne jest jednak intensywne rozwijanie infrastruktury ładowania oraz utrzymanie, a nawet rozszerzenie programów wsparcia dla nabywców pojazdów elektrycznych.

Nowe technologie

Na horyzoncie pojawiają się również nowe technologie, które mogą dodatkowo przyspieszyć rozwój elektromobilności:

• Akumulatory ze stałym elektrolitem (solid-state batteries) - oferujące większą gęstość energii, krótszy czas ładowania i zwiększone bezpieczeństwo
• Bezprzewodowe ładowanie - eliminujące konieczność fizycznego podłączania pojazdu do stacji ładowania
• Wymienne baterie - umożliwiające szybką wymianę rozładowanej baterii na naładowaną, podobnie jak tankowanie tradycyjnego pojazdu
• Inteligentne sieci energetyczne (smart grids) - optymalizujące dystrybucję energii i umożliwiające dwukierunkowy przepływ (vehicle-to-grid), gdzie samochód może nie tylko pobierać energię, ale także oddawać ją do sieci w okresach szczytowego zapotrzebowania

Podsumowanie

Elektromobilność w Polsce, mimo wciąż istniejących barier, ma przed sobą obiecującą przyszłość. Kluczową rolę w jej rozwoju odegrają zarówno podmioty publiczne, odpowiedzialne za tworzenie odpowiednich ram prawnych i programów wsparcia, jak i prywatne, w tym sieci stacji paliw, inwestujące w rozwój infrastruktury ładowania.

Stacje paliw, takie jak sieć Risecsfrin, nie muszą postrzegać elektromobilności jako zagrożenia dla swojego tradycyjnego biznesu. Przeciwnie, może ona stanowić szansę na dywersyfikację oferty i rozwój nowych usług.

Ostatecznie, największym beneficjentem rozwoju elektromobilności będzie środowisko naturalne, dzięki ograniczeniu emisji spalin, oraz społeczeństwo, które zyska dostęp do czystszego, cichszego i w dłuższej perspektywie tańszego w eksploatacji transportu.